چکیده
در دوره معاصر جهان عرب بویژه مقطع زمانی سالهای 1800 تا 1950 میلادی یکی از واقعیتهای غیر قابل انکار، نقش ادبا و فرهنگ سازان مسیحی عرب در تولید، توزیع مفاهیم ومضامین و رواج برخی مکاتب ادبی و نیز انتقال فرهنگ غربی از این راهها به جهان عرب است. کاوش در سه سطح عرصه ها و زمینه های فرهنگی از جمله نهادهای فرهنگی، مجامع ادبی و نیز شناخت قالب ها و ساختارهای ادبی نشان می دهد: پدیده سلطه گرایی غرب نسبت به شرق و بویژه کشورهای عربی که اولین حوزه نفوذ و مداخله غرب به شرق بوده، واقعیتی انکار ناپذیر است چنانچه از چالشهای عمیقی بویژه در جریان جنگهای صلیبی میان کشورهای اروپایی و مسلمانان حوزه مدیترانه جریان داشته است. اما از آغاز دوره رنسانس و پس از انقلاب صنعتی این رویارویی به جای آنکه شکل دینی و ایدئولوژیک داشته باشد حیثیتی توسعه طلبانه و سلطه خواهانه داشته است از آن پس زوال امپراتوری عثمانی به عنوان بهترین ساختار سیاسی اجتماعی در میان جوامع اسلامی- عربی که در اثر دو عامل ضعف و سستی درونی ساختار این امپراتوری و اقتدار اروپاییان حاصل آمد، ما حصل سالهای طولانی مبارزه فرهنگی، نظامی و سیاسی دول استعمارگر بوده است
فهرست مطالب:
طرح تحقیق 1
مقدمه 7
بخش اول: ریشه ها و زمینه های تاریخی نفوذ فرهنگ غرب بر جوامع عربی 10
پیشگفتار 11
فصل اول: عوامل نهضت ادبی 15
پیشگامی مصر 16
وضع شام 18
1- مدارس 24
1-1- لبنان 24
1-2- مصر 25
1-3- سایر بلاد عربی 25
2-روزنامه و مجلات 25
2-1-مصر 25
2-2- لبنان 26
3-چاپ و چاپخانه 26
4- کتابخانه 27
5- انجمن های علمی و ادبی 27
6- ارتباط و تماس مستقیم با غرب 27
7- ترجمه داستان های غربی 32
7-1- سیر تحول داستان نویسی در مصر تا جنگ جهانی دوم 39
7-2- نقد و بررسی سیر تاریخی داستان نویسی در ادبیات نوین 53
8- نمایشنامه 59
9- سینما 60
فصل دوم: شرق شناسی 61
1- مفهوم شرق شناسی 62
1-1- معنای لغوی استشراق 62
1-2- معنای اصلاحی استشراق 63
2- پدیده مشرق شناسی 64
3- شرق شناسی 66
4- شرق به عنوان «غیر» 67
5- نمونه های بارز صورت نمایشی شرق 69
6- سیاست و شرق شناسی 70
7- یونان گرایی و مسیحیت به عنوان اجزای بنیادین میراث شرقی ها 70
8- شرق شناسی وارونه 71
9- بومی گرایی 72
نقد و نظر 73
بخش دوم: مکاتب ادبی معاصر 77
فصل اول: مکاتب ادبی غرب 78
1- سیر تحول تاریخی مکاتب ادبی غرب 79
2- مکاتب ادبی مغرب زمین 83
2-1- کلاسیک 85
2-2- کلاسیک جدید 88
2-3- رومانتیسم 91
2-4- پارناسیسم 96
2-5- رئالیسم 100
2-6- رئالیسم سوسیالیستی 102
2-7- سوررئالیسم 102
2-8- سمبولیسم 103
2-9- اگزیستانسیالیسم 106
2-10- دادائیسم 110
فصل دوم شعرعربی و مکاتب ادبی غرب 112
1- شعر عربی قدیم 113
1-1- مکتب «عمود الشعر» 114
1-2- مکتب نوپردازان 115
1-3- مکاتب عربی قدیم 116
1-3-1 – مکتب صنعت 116
1-3-2- مکتب تصنیع 117
1-3-3- مکتب تصنع 117
2- شعر عربی معاصر 118
2-1- کلاسیک نوین در شعر عربی معاصر 119
2-2- رومانتیسم در شعر عربی معاصر 121
2-3- رئالیسم در شعر عربی معاصر 125
2-4- سوررئالیسم در شعر عربی معاصر 126
2-5- سمبولیسم در شعر عربی معاصر 127
2-6- اگزیستانسیالیسم در شعر عربی معاصر 132
2-7- پارناسیسم در شعر عربی معاصر 134
2-8- دادائیسم در شعر عربی معاصر 135
فصل سوم: گرایش به تامل در ادبیات عرب 136
1- ریشه های گرایش به تامل در دوره معاصر 137
1-1- احساس حقارت 137
1-2- بحران ها 139
1-3- تهاجم فرهنگی 141
1-4- حس نوگرایی 142
1-4-1- نزاع قدیم و جدید 142
نقد و نظر 144
1-5- مهاجرتها 144
2- شعر تاملی و مکاتب ادبی غرب 147
نقد و نظر 149
2-1- آیا تامل به معنی قطع رابطه با مسایل بیرونی است ؟ 150
بخش سوم: گرایش های نوین ادبیات عربی 152
فصل اول: گرایش های نوین شعر عربی معاصر 153
1- گرایش های نوین موضوعی 155
1-1- حماسه 156
1-2- نمایشنامه منظوم 158
1-3- قصه 162
1-4- اسطوره 163
2- تحولات موسیقی و ساختار شعر عربی 167
2-1- شعر منثور 168
2-2- شعر آزاد 169
2-3- شعر مدور 170
2-4- قصیده کلی 172
2-5- شعر درامی (نمایشی) 173
فصل دوم: گرایش های نوین نثر عربی معاصر 174
1- قصه در ادب عربی معاصر 178
2- سیره نویسی 180
3- نمایشنامه نویسی 181
بخش چهارم: سیری در اندیشه مسیحی عرب 183
فصل اول: اندیشه ادبای مسیحی عرب 184
1- ادبای مهجر 185
1-1- جبران خلیل جبران 185
1-1-1- اسلوب ادبی جبران 185
1-1-2- شرق و غرب از نظر جبران 191
1-1-3- واقع گرایی جبران 195
1-2- میخائیل و نعیمه 196
1-2-1- اسلوب ادبی نعیمه 196
1-2-2- عوامل موثر بر افکار نعیمه 198
1-2-3- شرق و غرب از نظر نعیمه 201
1-3- ایلیا ابوماضی 204
1-3-1- شرق و غرب از نظر ابوماضی 204
1-4- دیانت و رجال مذهبی در ادب مهجر 205
1-5- مقایسه باورهای دینی مهجر 207
1-6- زن در ادب مهجر 208
1-7- عرف و سنت تحمیلی، ازدواج اجباری 208
2-سایر ادبا 211
2-1- نجیب عازوری 211
2-2- شبلی شمیل 213
2-2-1- شعر شمیل در ستایش حضرت محمد (ص) و قرآن 215
2-2-2-سخن شبلی شمیل درباره امام علی بن ابی طالب (ع) 216
2-3-نسیب عریضه و سبک شعری تازه 216
فصل دوم: تاثیر ادبای مسیحی عرب بر جهان عرب 217
1- اندیشه ها و جنبش های نوین سیاسی – اجتماعی 218
1-1- راههای نفوذ فلسفه روشنگری فرانسه و اندیشه های انقلاب فرانسه
در خاور عربی 222
1-2- کوشش عملی ادبا 232
1-3- کشورهای عربی 235
1-4- انجمن های روشنگری فرهنگی در سوریه 237
2- داستان 242
2-1- انگیزش منفی به دین وتمسخر مظاهر آن و طرح ارزش های ضد دینی 245
2-1-1- خودکشی 250
2-1-2- اعتراف 254
2-2- اهتمام به غریزه ممنوعه جنسی و توصیف صحنه های تحریک آمیز 255
2-3- استعمال گویش محلی و تضعیف زبان فصیح عربی 266
2-4- واقع گرایی در داستان 268
3- تاریخ 280
نقدو نظر 280
4- زبان شناسی 283
فصل سوم: اندیشه ادیب مسلمان 286
1- طه حسین 288
1-1- آثار ادبی طه حسین 288
نقد و نظر 299
چکیده 301
خلاصه البحث 303
منابع 305
مطالب مرتبط
