مقدمه
تکنولوژی تزریق بعنوان یک راه حل مهندسی، یک تکنیک کهن در بسیاری زمین است که درحدود دو قرن قدمت دارد. تزریق در زمین برای نخستین بار توسط شخصی بنام Berigny در سال 1802 انجام شد و لکن این تکنیک، تنها در چند دهه اخیر پیشرفت نموده و اکنون بعنوان یک تکنیک برتر شناخته شده است. از آنجا که کیفیت این تکنیک در بهسازی زمین در رابطه با اجرای انواع سازه های بزرگ و مهم در اکثر کشورهای صنعتی پیشرفته به عنوان یک راه حل مفید و موثر کاملا ً مورد قبول متخصصین است، در نتیجه وجود مشکلات و موانع خاصی نظیر مسائل مکانیک خاک منطقه عمل اعم از پائین بودن مقاومت زمین، پائین بودن پی سنگ، تخلخل زیاد، احتمال نشست یا مشکلات زمین شناسی همانند وجود شکستگی های زیاد در منطقه، تکتونیزه بودن محل، وجود غارهای زیرزمینی، بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی، هوا زدگی لایه ها، تشکیلات مختلف زمین شناسی از لحاظ جنس، شیب و ضخامت لایه ها، یا نفوذ پذیری زمین منطقه عملیاتی، مشکلات خاکبرداری، مشکلات ناشی از فرار آب، وجود باتلاش و لجن زار و … اجرای هیچ پروژه مهم و ضروری را تحت الشعاع قرار نمی دهد. چرا که تزریق بعنوان موثرترین و اغلب اقتصادی ترین راه حل بوده که برطرف کننده و یا کاهش دهنده اکثریت موانع و مشکلات طبیعی و حتی مصنوعی منطقه مورد نظر می تواند باشد، که البته این تکنیک حتی در برطرف کردن مشکلات سازه های اجراء شده نیز کاربرد شایانی دارد (بلند کردن ساختمانهای نشست کرده، جلوگیری از ریزش تونلها در مناطق سنگریزه ای، جلوگیری از تراوش آب در انواع سدهای ساخته شده در گذشته و …..). برجسته ترین موفقیت در تزریق مربوط به زمانیست که از تزریق در معادن استفاده شد. آن زمان باز کردن معبرها بوسیله تزریق به آسانی انجام می گرفت.
تکنیک تزریق همزمان با دوره ساخت سدهای بزرگ رشد یافته است. ساخته شدن بعضی از این سدها فقط در اثر عملیات تزریق امکان پذیر بوده است، مخصوصاً سدهای خاکی با دهها متر ارتفاع، که روی رسوبات آبرفتی ضخیم قرار گرفته بودند اجراء اینگونه سدهای خاکی یک اثر انکار ناپذیر روی تکنیک تزریق در زمینهای آبرفتی داشت، زیرا تا آن زمان تکنیک تزریق در زمین های آبرفتی پیشرفت خیلی کمی داشت در حالیکه تزریق در سنگها کاملاً شناخته شده و پیشرفته بود. دلیل این عدم پیشرفت احتمالاً این بود که نخستین سازه ها بر روی سنگها و صخره ها ساخته می شد و مهمتری از همه تزریق در سنگها به نخستین سازه ها بر روی سنگها و صخره ها ساخته می شد و مهمتر از همه تزریق در سنگها به مسائل مشکل و پیچیده ای همانند داشتن اطلاعات و دانش تجربی تزریق در آبرفتها نیاز نداشت. با این وصف تزریق در آبرفتها بطور چشمگیری پیشرفت کرده و امروزه این امکان را بوجود آورده که کارهای واقعاً مشکل و مهمی در اعمال زمینهای مناطق شهری به نحو احسن انجام گیرد.
بهسازی زمین منطقه ای با تزریق توسط یک مهندس همانند معالجه یک بیمار توسط پزشک است. همانطوریکه یک پزشک برای معالجه، با شناخت کامل وضع بیمار و اطلاع از داروها اقدام می نماید، بنابراین یک مهندس هم با آشنائی کامل به وضعیت و مشخصات زمین منطقه و توجه به خاصیت هر دوغابی جهت بهسازی زمین اقدام به تزریق نموده و دراین کارباید برای شناخت کامل از وضعیت زمین با نمونه برداریهای مختلف و آزمایشات ضروری و همچنین شناخت خواص انواع دوغابها و موارد کاربرد آنها با شم مهندسی خود و با توجه به هدفی که از نتیجه کار دارد اقدام نماید. همانطوریکه در معالجه یک بیمار تجربه دید بیشتری به پزشک می دهد، در تکنیک تزریق هم تجربه و کسب اطلاعات از تجارب ارزشمند سایر متخصصان مخصوصاً در کاربرد انواع دوغابها در زمینهای مختلف و همچنین اطلاع از موفقیت ها و یا عدم موفقیت های تزریق در خاک در پروژه های مختلف و بررسی علل آن برای یک مهندس طراح حائز اهمیت است.
مطالب مرتبط
